Những thông tin cần biết về cửa võng tứ linh

Trong các loại cửa võng, thật thiếu sót nếu không đề cập đến cửa võng tứ linh. Bởi đó là một trong những loại ưa chuộng nhất hiện nay. Cùng tìm hiểu xem nó có ý nghĩa như thế nào trên ban thờ và trong tín ngưỡng dân gian người Việt qua bài viết Hiệp Thủy chia sẻ sau đây nhé!

Tứ linh trong văn hóa dân gian

Tứ linh là bốn loài linh vật: Long (Rồng), Ly (Kỳ Lân), Quy (Rùa), Phụng (Phượng Hoàng). Tứ linh không chỉ xuất hiện ở Việt Nam mà còn xuất hiện nhiều ở các nền văn hóa khác nhau, đặc biệt là văn hóa phương Đông. 

Theo nguồn gốc dân gian, Tứ linh bắt nguồn từ bốn linh thần: Thanh Long, Bạch Hổ, Huyền Vũ và Chu Tước. Chúng được người xưa tạo ra từ bốn chòm sao cùng tên ở bốn phương trời, mang bên mình bốn nguyên tố hình thành trời đất gồm lửa, nước, đất và gió.

Tứ linh là long, ly, quy, phụng

Vì là bốn con vật thiêng, nên Tứ linh thường được tạc, điêu khắc trên rất nhiều sản phẩm khác nhau như bàn, ghế, tranh điêu khắc, tủ gỗ… trong đó có cả những vật thờ hoặc vật trang trí bàn thờ linh thiêng như cửa võng.

Cửa võng tứ linh trong không gian bàn thờ

Ban thờ là không gian vô cùng linh thiêng, tôn kính. Vì vậy, cách sắp xếp, bài trí không gian này như thế nào cũng cần quy cách riêng. Trong các vật bài trí, trang trí cho không gian linh thiêng này, thường xuất hiện cửa võng. Với những người làm trong nghề điêu khắc, chế tạo đồ thờ, cửa võng không còn xa lạ gì, tuy nhiên với người dân nói chung, đặc biệt là giới trẻ, cửa võng là khái niệm ít ai tìm hiểu và biết về nó.

Cửa võng là gì

Cửa võng là vật trang trí trong không gian bàn thờ. Cửa võng có tên Hán Việt là Y môn, tức là áo của cửa. Hiểu đơn giản, cửa võng là cửa giả, thiết kế hình dạng giống chữ M, treo trước ban thờ. Cửa võng được cấu thành từ ba mảnh ghép, hai mảnh ghép giống nhau hoặc liên tấm. Các nghệ nhân chế tác cửa võng phải vô cùng tỉ mẩn vì vật trang trí này yêu cầu độ cẩn trọng cao, chi tiết sắc nét và tinh xảo.

Không gian bàn thờ có cửa võng

Hoa văn có trên cửa võng

Theo thống kê, có hai loại hoa văn chủ yếu được khắc kỳ công, tỉ mẩn trên cửa võng, là hoa văn Tứ linh và Tứ Quý. Hoa văn Tứ linh khắc hình bốn con vật linh thiêng là Rồng, Kỳ lân, Rùa và Phượng Hoàng. Tứ quý là bốn loại hoa tùng, cúc, trúc, mai. 

Về ý nghĩa của Tứ linh, phía trên bài viết đã chia sẻ. Còn Tứ quý được xem là biểu tượng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông trong năm và biểu hiện cho bốn đức tính của người quân tử. Mai biểu tượng cho sự trong trắng với thân rắn rỏi, mang đến điềm lành và hạnh phúc, Trúc biểu tượng cho sự ngay thẳng, Tùng biểu tượng cho sự trường thọ và mai biểu tượng cho sự giàu sang, phú quý.

Như vậy Tứ linh và Tứ quý đều là biểu tượng của những cây quý, vật linh trong văn hóa dân gian. Chính vì vậy, xong song với cửa võng Tứ quý thì cửa võng tứ linh là một trong các loại cửa võng đang được sản xuất hiện nay trên thị trường và rất được ưa chuộng.

Cửa võng tứ linh có điêu khắc hình rồng

Hoa văn có trên cửa võng tứ linh chủ yếu là hình rồng ở hai bên, tại phần giữa khắc hình bát quái hay mặt trời. Ngoài ra, xung quanh có chạm khắc các đường nét tinh xảo, mềm mại, giữ nguyên giá trị truyền thống của dân tộc. Các nét chạm khắc này không chỉ sử dụng trong cửa võng này mà còn trên hầu hết các loại cửa võng khác, cũng như sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo.

Cửa võng tứ linh mang ý nghĩa gì?

Cửa võng tứ linh là một loại của cửa võng, chính vì thế nó mang tất cả ý nghĩa mà cửa võng mang lại trong đời sống tâm linh và thực tế của người Việt.

Trước tiên về ý nghĩa trực quan 

Đây là vật trang trí, ngăn cách không gian bên trong và bên ngoài của ban thờ. Như vậy, ý nghĩa ngăn cách này chỉ có cửa võng mới có thể có. Đương nhiên, trong các gia đình, việc lắp đặt cửa võng không phải là yêu cầu bắt buộc, gia đình nào cảm thấy cần thiết thì mới lắp mà thôi. Còn các không gian thờ như chùa, đình, miếu thông thường là có. Ngoài ra, cửa võng là vật được trang trí tỉ mẩn, chu đáo làm tăng thêm tính trang trọng, uy nghiêm, linh thiêng cho ban thờ. 

Ý nghĩa tâm linh

Tứ linh là vật linh thiêng, vì thế các ý nghĩa của Tứ linh trên cửa võng cũng được thể hiện đầy đủ. Tứ linh đại diện cho bốn phương trời đất, bốn yếu tố tạo nên vũ trụ, chính vì vậy, bên cạnh việc thể hiện ý nghĩa linh thiêng trong thờ cúng, cũng thể hiện sự mong cầu được bốn phương phù trợ. 

Ngoài ra, cửa võng này thiết kế tinh xảo, uy nghiêm còn tạo ra một ý nghĩa gián tiếp khác dành cho con cháu. Với các nơi được trang trí cầu kỳ, nghiêm trang, đặc biệt là nhà thờ họ hoặc có thể là tư gia, sẽ tạo nên trong con cháu lòng thờ kính tổ tiên, tỏ lòng tôn kính với các bậc thánh thần.

Con cháu đều ảnh hưởng từ nền văn hóa gia đình, dòng họ, vì vậy, việc chăm chút cho ban thờ sẽ làm cho con cháu hiểu hơn giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, cũng như những giá trị mà cha ông để lại.

Cửa võng tứ linh mang ý nghĩa linh thiêng

Với các cửa võng tứ linh có chất liệu tốt, có thể có giá trị lưu truyền cho con cháu đời sau. Thông thường, cửa võng sẽ được làm từ chất liệu tốt, có giá trị qua thời gian. Chính vì vậy, con cháu thường kế thừa lại ban thờ cha ông để lại, với trường hợp muốn làm đẹp hơn hoặc vì lí do nào đó sẽ tôn tạo lại, tuy nhiên, giá trị kế thừa của cửa võng vẫn còn có giá trị.

Cửa võng tứ linh làm bằng chất liệu gì?

Thông thường, có 2 loại chất liệu làm nên cửa võng tứ linh.

Trước tiên là chất liệu gỗ

Cửa võng có chất liệu bằng gỗ

Gỗ dùng để sản xuất cửa võng thường là gỗ tự nhiên như gỗ gụ, gỗ mít, gỗ vàng tâm… Do gỗ hiện nay có chất lượng không được tốt như xưa, do đục thủng họa tiết, các nét đường gân mảnh làm cho gỗ dễ bị nứt, nên chất liệu này đang dần được thay thế bằng chất liệu kim loại có chất lượng tốt. Tuy nhiên, gỗ tự nhiên loại xịn vẫn được khách hàng ưu chuộng, dù giá thành cao hơn so với chất liệu khác.

Chất liệu kim loại

Một chất liệu nữa mà các nghệ nhân chế tác cửa võng tứ linh vẫn hay sử dụng, là chất liệu kim loại chất lượng cao, cụ thể là chất liệu đồng. Ưu điểm của chất liệu này là nhẹ hơn, dễ lắp đặt thi công, giá cả cũng hợp lý hơn so với các loại gỗ quý, đồng thời, độ bền cao, không bị nứt nẻ hay co ngót như chất liệu gỗ. 

Hơn thế nữa, có những nét hoa văn tạo ra cảm giác mềm mại uyển chuyển hơn nhiều khi tạc trên gỗ, đặc biệt là họa tiết Rồng. Tuy vậy xét về hình thức, mẫu mã thì làm trên chất liệu nào cũng như nhau.

Bạn có thể quan tâm:

Cửa võng là gì? Cửa võng tứ linh hóa có ý nghĩa gì?

Những mẫu thiết kế cửa võng gỗ gụ đẹp nhất tại đồ thờ Hiệp Thủy

Cách lắp đặt cửa võng tứ linh

Địa điểm lắp đặt

Cửa võng tứ linh có cách lắp đặt tương tự như các loại cửa võng khác. Nó được lắp đặt trước ban thờ ở những nơi linh thiêng như bàn thờ tư gia, dòng họ, các đình, đền, chùa,… Với những nơi có nhiều bàn thờ khác nhau đặt ở những vị trí khác nhau thì mỗi nơi sẽ lắp một cửa võng tượng trưng cho không gian thờ tự riêng có sắp xếp theo thứ bậc cao thấp, trên dưới.

Cửa võng trong không gian bàn thờ

Cửa võng thường được lắp đặt trong không gian có diện tích rộng rãi, thoáng mát, đi liền với ban thờ và đặt trước bàn thờ. Không gian chật cũng sẽ có kích thước của cửa võng phù hợp, tuy nhiên sẽ khó lắp đặt và sự rộng rãi nên có trong gian thờ cũng sẽ bị mất đi. Đồng thời cũng có thể không đạt được thẩm mỹ như mong muốn.

Vị trí lắp đặt

Như trên có đề cập, cửa võng luôn được lắp đặt tại khoảng trống trước ban thờ và chính giữa phía trên giữa hai cột nhà hoặc hai bức vách tạo thành hình một chiếc cửa võng xuống. Ngoài ra, hai bên cột thường treo câu đối có chiều cao và chiều ngang bằng với cột. 

Phía trên cửa võng được treo một bức đại tự dài bằng chiều ngang của cửa võng. Khi lắp cửa võng cũng chú ý là lắp không nên quá cao nhưng người bình thường cũng không với tới được. Thông thường, được treo cách trần nhà 50-70cm.

Cần liên hệ tư vấn ở đâu?

Hiệp Thủy chính là đơn vị hàng đầu bạn có thể liên hệ đặt dịch vụ nhé. Chúng tôi là đơn vị lâu năm trong làm các vật dụng thờ cúng thuộc làng thủ công mỹ nghệ truyền thống Sơn Đồng. 

Một số mẫu mã cửa võng tứ linh chúng tôi cung cấp:

• Cửa võng số 16

Cửa võng tứ linh số 16 với điêu khắc phượng hoàng

Đây là cửa võng được thiết kế vô cùng tỉ mẩn với hình tứ linh. Quý khách có thể nhìn thấy hai chú phượng hoàng, 1 trống, 1 mái ở hai bên, ở giữa được chế tác hình hoa sen tinh xảo. Cửa võng này được tạo bởi 100% chất liệu gỗ lõi đồng nhất, khâu xử lý nghiêm ngặt, chống mối mọt, bảo hành lên đến 6 năm.

• Cửa võng số 21

Cửa võng tứ linh số 21

Cửa võng này điêu khắc hình Rồng uốn lượn. Được dùng bởi các chất liệu gỗ như gỗ mít, gỗ dổi, gỗ vàng tâm, gỗ hương. Đây là sản phẩm có thể sử dụng cho đình, đền, miếu thờ hoặc tư gia. Sản phẩm là gỗ mộc chưa sơn. Sau khi sơn son thiếp vàng theo yêu cầu của khách hàng, sản phẩm sẽ được giao tận tay với chất lượng đảm bảo.

Đây chỉ là 2 trong số rất nhiều cửa võng mà chúng tôi cung cấp. Các bạn có thể xem thêm các loại cửa võng khác nhau tại địa chỉ website nhé.

Tóm lại, cửa võng tứ linh là một trong các loại cửa võng đang sản xuất trên thị trường. Đây là vật trang trí giúp cho không gian thờ cúng của gia đình hoặc đền, chùa,… trở nên trang trọng và linh thiêng hơn. Nó vừa có giá trị trực quan vừa có giá trị về mặt tâm linh dành cho con người. Hiệp Thủy tự tin vào các sản phẩm của mình cung cấp trên thị trường về các dòng sản phẩm. Hãy gọi chúng tôi theo số hotline 0902259179 | 0902090796 để được tư vấn tốt nhé.